Suirbhé Pobail ó Fhoras na Gaeilge

Leis an suirbhé pobail nua atá curtha le chéile ag lucht Fhoras na Gaeilge, tá sé mar aidhm acu tuairimí an phobail a thomhas maidir leis an bhformáid ab fhearr leis an bpobal sin do sheirbhís nuachta Gaeilge; ó tharla an nuachtán Gaelscéal imithe anois, is dócha.  

Ar bhealach, níor chuir sé iontas orm nár éirigh le Gaelscéal, cé go raibh brón orm nár éirigh leis, caithfidh mé a rá. Cheannaigh mé é, go rialta, agus cheap mé go raibh tús maith aige, mar nuachtán, agus foireann iontach díograiseach i gcónaí, ach, ag pointe áirithe, d’athraigh sé treo, b’fhacthas dom.  Bíodh mé ceart nó mícheart, cheap mé go ndeachaigh sé an iomarca i dtreo na dáiríreachta. Ar ndóigh, b'fhéidir gur mheall a leithéid de dháiríreacht léitheoirí eile! Deacair a rá. 

Mo chuimhne, cá ndeachaigh Bernie Ní Fhlatharta? Bhain mé an-sult as na giotaí a scríobhfadh sí sa nuachtán, agus d’airigh mé uaim a tuairimí suimiúla.

Ach, bhí fáth eile le m'easpa iontais - ní dóigh liom go raibh go leor de lucht labhartha agus léite na Gaeilge ag tacú leis an nuachtán ón gcéad lá riamh. Ba mhinic a chuir mé ceist ar dhaoine, daoine arb í an Ghaeilge a bpríomhtheanga, agus ní raibh siadsan á chéannacht; ach bhí nuachtáin Bhéarla á gcéannacht acu. Cén fáth, meas tú?

Níl freagra na ceiste sin agamsa, ach creidim gur fiú an suirbhé a chomhlánú, le bhur dtuairimí féin a roinnt leis an bhForas, le go mbeadh deis acu, b’fhéidir, jab níos fearr a dhéanamh; ceann a chuideodh go mór leis an gcéad thogra nuachtáin eile uatha, tá súil agam.

Tá mo fhreagraí féin tugtha agus seolta agam cheana.  Agus, fiú mura fiú a dhath iad, seo chugaibh moladh nó dhó eile uaim, don tseirbhís nua nuachta, ó tharla iad i mo chloigeann inniu:

Cloí leis an nuacht a mheallann léitheoirí, idir óg agus aosta, fud fad na tíre. Meascán ilghnéitheach nuachta, idir éadrom agus trom, a bheadh go deas, ceapaim féin.

Meascán de gach uile chineál nuachta a bheadh i gceist, agus gan é bheith dírithe ar 'Gaeilge' agus ar 'Gaeltacht' an iomarca i.e. bíodh sé ina nuachtán as Gaeilge, seachas ina nuachtán a dhíríonn ar chás na teanga arís is arís eile. Am agus áit ag achan alt, ar achan ábhar.

Más rud go bhfuil alt fada le roinnt, ar aon ábhar, go háirithe más alt le hábhar 'trom' atá i gceist, d'fhéadfaí an chéad chuid den alt a chur ar leathanach amháin, b'fhéidir, agus an chuid eile den alt ar leathanach eile, 'léigh tuilleadh ar leathanach...' mar shampla, nó mar nasc 'léigh tuilleadh' ar shuíomh idirlín an nuachtáin.

Agus, bíodh greann ann! Ná bíodh sé ródháiríre ar chuile leathanach. Leathanaigh as an iris Nós mar fhorlíonadh, b’fhéidir? Ar a laghad, labhair leis an eagarthóir, Tomaí Ó Conghaile. Fear cumasach díograiseach fadradharcach; le rannpháirtithe cumasacha fuinniúla ag cuidiú leis ar an iris sin, feictear dom.

Féach alt 'Cumarsáid Chaolchúiseach' le Seanán Ó Coistín in 'eagrán is déanaí' de Nós Mhí Eanáir, mar shampla, nó an t-alt 'Grá & Gaol' le Micheál Mac an Bheatha san eagrán sin. Bhí mé i lagrachaí gáire agus na hailt sin á léamh agam. Teastaíonn giotaí greannmhara uainn uilig, a léitheoirí, go háirithe sa lá atá inniu ann. 

Ní dhéanfadh comórtas nó dhó aon dochar i.e. cinn a mheallfadh léitheoirí le bheith páirteach iontu, cinn rialta, seachtainiúil: comórtas fotheideal ar chartún; comórtas cumadóireachta i.e. dán, seanfhocal nua, focal grinn, scéilín; comórtas grianghrafadóireachta; crosfhocal, agus mar sin de; agus iad a bheith dírithe ar chuile aoisghrúpa.

An bhféadfaí comórtas a reáchtáil le hainm an nuachtáin/suímh nua a aimsiú?

Níl ansin thuas uaim ach Methuiscint i.e. mo thuairim féin. Ní gá gur ionann na tuairimí a nocht mé anseo agus tuairimí aon, ahem, chantalán eile. Is cuma. Is léitheoir nuachta mé, agus tá a fhios agam céard atá uaim. Go mba hé duit! 

Anois, líon isteach an suirbhé anseo, a chara na Gaeilge, mura miste leat, roimh an 16 Aibreán, le do thoil. Maith an léitheoir.