Bréagadóir

Rinne mé rún ag tús na bliana - bhí mé ag dul an cathú a sheachaint, ní raibh mé ag dul ag breathnú ina threo, ní bheinn ag iarraidh aon fhreagra a fhail uaidh, ní chreidfinn unsa uaidh. Bheadh suaimhneas agam i mo shaol, faoi dheireadh, a dúirt mé liom fhéin. Go dtí seo, tá ag éirí liom. An bhfuilim níos suaimhní? Táim. 

Blianta ó shin, chuir Dennis ceist orainne, scríbhneoirí na Gaeilge thall ar Twitter, cén Ghaeilge a bhí againn ar na scálaí sin ar a seasann duine lena meáchan a mheá. Sheol mise freagra ar ais ar an bpointe - bréagadóir. 

An rud faoin mbréagadóir, is féidir breathnú caol díreach san aghaidh air agus gheobhaidh tú toradh, ar an bpointe. Ach, an í an fhírinne atá sa mhéid atá á léamh agat? Má tá sé ag lagú, a chadhnra ag ídiú, mar shampla, ní féidir brath ar an bhfreagra, an féidir? An bréag atá ann mar sin? Bhuel, má tá an toradh ag titim isteach le mianta an léitheora, seans nach ea, bíodh sé fíor nó ná bíodh. 

Ní fhéadfainn a rá gur teoiric chomhcheilge atá ann, ar ndóigh. Níl intleacht dhaonna ag an scála. Níl ann ach córas, bealach le scéal a insint nó toradh a thabhairt, ag brath ar an meáchan a leagtar air. Ach, má tá an córas lag, mura bhfuil sé in ann an fhírinne a mheá mar is ceart, is faoin duine atá sé an toradh a mheas.

Creideann daoine an rud a thiteann isteach lena meon fhéin, go minic. Fiú más i ngan fhios dó fhéin atá sé sin ag tarlú, mura gcreideann duine an méid a léann sé, nó má chreideann sé chuile fhocal a léann sé, seans go bhfuil meon an duine sách solúbtha gur féidir é a lúbadh, bealach amháin nó bealach eile, le go dtite sé isteach lena meon fhéin. Beag beann ar an bhfírinne.