Wednesday, March 6, 2024

Reifrinn ar an Teaghlach agus Cúram


Chomh luath agus a tháinig an leabhrán eolais chugam, thosaigh mé á léamh agus ag iarraidh ciall a bhaint as an méid a bhí scríofa ann. Tá focail ann atá ag tarraingt airde, m'airdse san áireamh, focail ar nós 'cóngais bhuanfasacha' agus 'ag dréim le tacú,' mar shampla - céard go baileach atá i gceist leis na focail sin?

Ó fuair mé an leabhrán eolais táim ag léamh alt ar an ábhar, agus ag éisteacht le podchraoltaí ar an ábhar. Tá an dá thaobh cloiste agam. Tá an-mheas agam ar chuid de na daoine atá ag vótáil 'Tá' agus tá an méid céanna measa agam ar chuid de na daoine atá ag vótáil 'Níl.' Tá iarracht déanta agam tuiscint a fháil ar na fáthanna atá acu lena gcinneadh agus fáthanna a n-amhras a thuiscint, ach m'amhras fhéin a chur san áireamh ag an am céanna. 

Táim den bharúil go bhfuil tuiscint níos fearr agam ar an dá thaobh den scéal anois. Ceapaim. Tá nithe san fhoclaíocht nach dtaitníonn liomsa ná le go leor den lucht 'Níl,' agus tá nithe san fhoclaíocht a bhfuil gá leo dar liomsa agus dar le go leor den lucht 'Tá.' 

I ndeireadh na dála, tá cinneadh le déanamh againn uilig. Gan aon duine, eagras, páirtí ná urlabhraí a lua, bíodh mé ceart nó mícheart, seo mar a shamhlaím fhéin an scéal ó mo chuid taighde fhéin, 

a. má chreideann tú nach bhfuil a ndóthain déanta nó geallta ag an rialtas sna leasuithe, seans go mbeidh tú ag vótáil 'Níl.'

b. má chreideann tú go gcaithfear tagairtí a chruthaíonn idirdhealú a bhaint amach, seans go mbeidh tú ag vótáil 'Tá.'

c. má chreideann tú go gcaithfear an reifreann a rith arís, le foclaíocht a fheileann níos fearr do dhaoine nó don rud ina gcreideann tú fhéin, seans go mbeidh tú ag vótáil 'Níl.'

d. má chreideann tú go gcaithfear dul sa seans leis na leasuithe, ag súil go bhfeilfidh siad níos fearr don tromlach sa bhfadthéarma, seans go mbeidh tú ag vótáil 'Tá.'

B'fhéidir go bhfuil an méid sin thuas simplithe an iomarca agam, mar tá a fhios agam go maith go bhfuil i bhfad níos mó i gceist. Má vótálann duine 'Níl,' an féidir a bheith cinnte go mbeidh reifreann eile ann amach anseo a d'fheilfeadh níos fearr, nó an bhfágfar na hAirteagail mar atá siad?  Má vótálann duine 'Tá,' an féidir a bheith cinnte go dtabharfaidh na leasuithe an tacaíocht chuí do chuile saoránach? 

An bhfuair saoránaigh an tacaíocht a tuigeadh le focail ar nós 'coimirce' agus 'féachfaidh an Stát?' An bhfaighidh saoránaigh an tacaíocht a thuigtear le focail ar nós 'coimirce faoi leith' agus 'ag dréim le tacú?' Ar fágadh saoránaigh as an áireamh ón mBunreacht i 1937. An bhfágfar saoránaigh as an áireamh ag na leasuithe nua? 

Tá na ceisteanna chomh casta le hadharc gabhair, agus níl aon fhreagra amháin ann a fheilfidh do chuile cheist. Mar sin fhéin, tá sé tábhachtach vóta a chaitheamh. 

Domsa, tá uileghabhálacht agus comhionannas tábhachtach, agus cé nach féidir chuile dhuine a chosaint le mo vóta, táim den bharúil gur fágadh go leor saoránach as an áireamh san fhoclaíocht a bhí sna hAirteagail thuasluaite roimhe seo, agus go dtabharfaidh na leasuithe níos mó aitheantais do shaoránaigh na linne seo. 

Fiú mura féidir brath go huile agus go hiomlán ar an fhoclaíocht nua, feictear dom go bhfuil na leasuithe níos ionchuimsithí do shochaí ár linne. Bíodh mé ceart nó mícheart, tá mo chinneadh déanta agam. Ar an 8 Márta, beidh mé ag vótáil,

No comments: